Soms lijkt het in deze periode net herfst; veel wind, kou en regen. Gelukkig zijn de koeien en het jongvee binnen; warm en goed verzorgd.
Vooral bij kalveren en gevoelig, ouder jongvee is de kans groot dat ze juist nu last van de longen krijgen: hoesten, oppervlakkig ademen, minder actief (minder voer en vocht opnemen) zijn en met een bolle rug staan, zijn hiervan belangrijke symptomen.
Een stal die niet vrij is van tocht -door een gat in de deur of muur- of juist een stal die te hoog is waardoor er te veel tocht en kouval is. Het komt veel voor dat het niet wordt opgemerkt door de veehouder zelf, maar door een adviseur of de veearts.
Ga eens bewust kijken in jouw stal(len), eventueel samen met je adviseur. Wat zie je of wat valt je op?
Vaak is de groep die net over gegaan is van de eenlinghokken naar het strohok extra gevoelig voor longproblemen. De eenlinghokken (b.v. iglo) was een warm en tochtvrij plekje voor het kalf waardoor ze geen last had van kouval, maar in een groepshok heerst een heel ander klimaat. De grootte, hoogte én de ligging van het hok hebben veel invloed op het stalklimaat.
Wat kan je doen om tocht en kouval in een stal te verkleinen?
Als een kalf vanuit de iglo of de eenling-box in een groepshok komt, zijn er een aantal aspecten erg belangrijk:
- Komt het kalf niet in een te grote groep? Vooral de eerste dagen/weken in een groepshok moet een kalf extra in de gaten gehouden worden: neemt ze de melk goed op, komt ze ook krachtvoer vreten of wordt ze weggedrukt door de andere kalveren?
- Zijn de kalveren van ongeveer dezelfde leeftijd? Past de voederbehoefte bij alle kalveren? Vaak is het beter om niet met een te grote groep per hok te werken; maximaal 4 tot 6 kalveren in één groep. Houdt het werkbaar om zo de individuele kalveren in de gaten te kunnen houden qua ontwikkeling en eventueel wat bij te sturen.
- Hoe is het klimaat in de stal? Zorg er voor dat kalveren niet op de tocht liggen. Door de deuren dicht te houden, de hokken goed in te strooien zodat de kalveren droog liggen, een zolder boven het hok te maken en eventueel een dichte afscheidingswand tussen twee hokken te maken, is tocht op een redelijk makkelijke manier te voorkomen.
- Het is belangrijk om de groepshokken van de kalveren niet in dezelfde stal als drachtig en melkgevend vee te hebben. Deze groepen vee hebben een hele andere warmteproductie dan kalveren en zijn minder gevoelig voor weersinvloeden. Denk maar aan een stal waar de zijwanden uit zijn, omdat het te warm en te benauwd is voor de koe. Alleen bij kou of regeninslag gaat het windbreekgaas dicht.
- Het is gezonder om een kalf wat langer op het stro te houden in plaats van te vroeg op de roosters te laten staan.
- Wat ook niet onderschat moet worden is de behoefte aan frisse lucht. Het mag daarom ook absoluut niet benauwd of bedompt zijn in de stal. Dit kan zorgen voor benauwdheid en veroorzaken dat vooral oudere kalveren gaan zweten. Is dit het geval? Dan is het goed om het haar op de rug eruit te scheren, zodat de kalveren droog blijven.
Kalverdekjes niet altijd de oplossing
Dit zweten is ook een reden waarom kalverdekjes niet altijd voldoende zijn. Een kalverdekje is, zeker de eerste dagen, een belangrijk hulpmiddel om longproblemen te voorkomen.
Het pasgeboren kalfje moet opdrogen en door het dekje blijft de warmte die ze produceert bij het kalf zelf. Wees er alert op dat je het kalverdekje er ook weer op tijd wordt afgehaald. Als het kalf actief wordt en voldoende warmte produceert om zichzelf op temperatuur te houden is het belangrijk om het dekje er af te halen. Juist om te voorkomen dat het kalf gaat zweten en daardoor longproblemen krijgt.
Een dekje gebruiken mag zeker, maar wees er alert op of het ook nog goed is voor het kalf.
Overgang van stro naar roosters
De groep kalveren die over gaat naar de roostergroep komt vaak ook in een ander klimaat. Ook hier geldt weer; het stalklimaat heeft grote invloed op de gezondheid.
Daarbij komt dat ook vaak overgestapt wordt op een ander rantsoen. De kalveren moeten ineens lopen op de roosters, vreten via het voerhek en liggen in de ligboxen.
Het is aan te raden om niet alle veranderingen in één keer door te voeren. Wellicht is het mogelijk om voor de verhuizing het rantsoen van de roostergroep al een tijdje te voeren.
Zorg voor droge en goed ingestrooide ligboxen om zo dat het aantrekkelijk is voor het kalf om in te gaan liggen. Een kalf kan zich makkelijk aanpassen aan de nieuwe omstandigheden, maar hoe comfortabeler het wordt gemaakt hoe sneller het kalf gewend is. Dit verkleind de kans op terugval in gezondheid en conditie.
Wil je meer weten? Neem dan contact met ons op: info@vibconsulting.nl of +31 (0) 592 614265
